|  | ||||||
Ongeveer 3.10-21 % van de aardkost (tot 16 km diepte) bestaat uit francium; het is één van de meest zeldzame elementen die op aarde voorkomen. Men treft het aan in de natuurlijke vervalproducten van actinium:
en
Franciumisotopen worden aangetroffen tussen de vervalproducten van kunstmatig gemaakt plutonium. De totale wereldhoeveelheid van francium in de natuur wordt geschat op 30 gram. Alle isotopen zijn radioactief.
Franciumverbindingen komen alleen voor in mineralen en gesteenten, waarin door de radioactieve vervalreeks actiniumverbindingen aanwezig zijn, zoals uraan- en lanthaanmineralen.
Door de ontdekster van dit element werd in 1946 de naam francium voorgesteld, naar haar geboorteland Frankrijk (Latijn: Francia). In 1949 werd deze naam door IUPAC aanvaard. Vóór die tijd noemde men het element actinium-K.
Francium werd in 1939 ontdekt door Marguérite Perey, een medewerkster van l'Institut Curie te Parijs. Bij de zuivering van actiniumhoudend lanthaan bleef na de verwijdering van de bekende ontledingsproducten van het radioactieve actinium een intense bèta-straler achter.
Oorspronkelijk verkreeg Perey dit element bij de zuivering van een actinium- en ijzerhoudend lanthaanmineraal, door achtereenvolgende behandelingen met ceriumhydroxide in een oxiderend milieu, met waterstofsulfide in tegenwoordigheid van lood en met bariumchloride en ammonia.
Later, in 1946, vond zij een effectievere scheiding door precipitatie met cesiumperchloraat of bepaalde cesiumdubbelzouten. In 1952 verkreeg E.K. Hyde francium door coprecipitatie met siliciumwolfraamzuur (H4SiW12O40). Een jaar later slaagde de ontdekster er samen met J.P. Adloff in, verbindingen van dit element te isoleren, middels papierchromatografie.
Sporen van francium kunnen verkregen worden door bestraling van thorium met protonen, deuteronen of heliumkernen. Een andere mogelijkheid is het beschieten van radium met neutronen. Vanwege de zeer korte levensduur ( de langstlevende isotoop van francium - 223Fr - heeft een halfwaardetijd van 23 minuten!) is het element nauwelijks in weegbare hoeveelheden af te zonderen.